معلم مقتدر

    به نظر شما یک معلم مقتدر به چه معلمی گفته می شود؟
    اصلا   اقتدار در برابر دانش آموزان  چیز خوبی است یا خیر؟
    راستی اقتدار یعنی چه؟

فکر کنید شما یکی از دانش آموزان هستید و معلمی دارید که:
    زود حرفش را عوض می کند.
    بچه ها به او احترامی می کنند.
    دانش آموزان بدون هماهنگی با او هر کاری در کلاس انجام می دهند.
    پوشش مناسبی ندارد.
    مطالب درسی را خودش بلد نیست و قدرت انتقال مفاهیم را ندارد.

آیا شما این معلم را دوست داشتید؟
این معلم همان معلمی است که اقتدار ندارد

دانش آموزان دوست دارند از کسی چیزی یاد بگیرند که انسان استوار و قابل اعتمادی باشد.دانش آموزان از آدم هایی که زود حرف خودشان را عوض می کنند خوششان نمی آید. باید دقت کنید که اقتدار با دیکتاتوری فرق دارد.

ماکس وبر که یک جامعه شناس است از اقتدار مشروع یا همان اتوریته نام می بره به گفته ی او اقتدار مشروع آن است که گروه معینی از مردم از فرمان معینی که شخص معینی می‌دهند، به رضا و رغبت اطاعت کنند.

اگر ما هم کلاس را یک جامعه در نظر بگیریم یک معلم باید دارای اراده‌ای باشد که بر اعمال دانش آموزان  مؤثر باشد یعنی بتواند فرمان بدهد و دانش آموزان هم گوش کنند . اما باید چکار کنیم تا مارا به عنوان یک معلم مقتدر بشناسند؟

قبل از هرچیز شما باید خودتان را به دانش آموزان اثبات کنید. یعنی  آنها بپذیرند که کار شما کار خاصی است و از عهده ی هر کسی برنمی آید .
اگر شما بتوانید خودتان را اثبات کنید ، دانش آموزان شما را قبول خواهند کرد و شما به عنوان یک معلم مقتدر شناخته می شوید.

در این مقاله ۹ راهکار ارائه می شود که با عمل به آن ها شما به عنوان یک فرد مقتدر شناخته خواهید شد.

 
 راهکار اول: به مخاطب ثابت کنید که نمی داند.

برای این کار از دانش آموزان در همان ابتدای کلاس سوال بپرسید. سوال هایی که آنها را به چالش بکشید. سوال ها را از آسان به سخت تدارک ببینید . با این کار دانش آموزان متوجه می شوند که کسی در مقابل آنهاست که بیشتر از آنها می داند.

 
راهکار دوم:کمی از خودتان تعریف کنید

بهتر از دانش آموزان از سوابق شما آگاه باشند. اگر تالیفی داشتید یا مقام خاصی کسب کرده اید آن را به دانش آموزان بگویید . البته همه چیز را لو ندهید. مقداری از رزومه ی موفق خود را نگه دارید تا در طول سال کم کم به اطلاع دانش آموزان برسانید. اگر هم شانس بیاورید و بدون اینکه شما بگویید . خود دانش آموزان از موفقیت های شما باخبر شوند خیلی عالی می شود.یک راه دیگر هم این است که با یکی از همکاران مثلا مدیر مدرسه هماهنگ کنید تا قبل از اینکه دانش آموزان شما را ببینند. از شما تعریف کند .با این کار دانش آموزان یک تصویر ذهنی خوب از شما دارند و این به شما کمک زیادی می کند.


 راهکار سوم: با نهایت ادب رفتار کنید

به این مثال دقت کنید: یک استاد دانشگاه به دانشجوی خودش می گوید: بیا اینجا پسر ! خب این استاد نباید توقع داشته باشد که احترامش در کلاس به صورت کامل حفظ شود. با این کار او حریم خود را شکسته است. حتما دانش آموزان خود را با نام آقا و خانم صدا بزنید. حتی در دوره ی ابتدایی . از کلماتی که ممکن است در شان شما نباشد استفاده نکنید: در همه ی صحبت ها و برخور دها لبخند را هم فراموش نکنید.

 
راهکار چهارم:تواضع بیش از انداره  اقتدار را از بین می برد

منظور اینکه بعضی انقدر تواضع افراطی دارند که دیکر نمی توانند به دانش آموزان نه بگویند این افراد نمی توانند در مقابل خطاهای دانش آموزان بایستند. داشتن فروتنی به اندازه یک اصل اساسی در تدریس است ولی نباید در ان افراط و تفریط کرد. مثلا معلمی که خیلی خیلی متواضع است دانش آموزان به خودشان اجازه می دهند که دور میز معلم جمع بشوند . این جمع شدن باعث می شه معلم نتونه بقیه ی کلاس رو ببیند و حتی ممکنه دانش آموزان از این شرایط سو استفاده کنند و اتفاقات عیجیب و ناخوشایندی در این کلاس رخ بدهد مثل دستکاری کردن دفتر نمره و یا هر اتفاق بد دیگر. واکنش این معلم ها معمولا به این پدیده این است که مجبور هستند ناگهان از جای خود بلند شوند و با دادو فریاد دانش آموزان را سر جایشان برگردانند!  اگر همان  اول این معلم محترم کمی اقتدار از خودش نشان می داد، می توانست جلوی جمع شدن دانش آموزان دور میزش رو بگیرد و این اتفاقات نمی افتاد.

البته روی دیگر سکه هم این است معلم باید شخصیت متواضعی داشته باشد . مواردی که نشان میدهد معلم فرد متواضعی (به مقدار لازم) است.

    داشتن ارتباط خوب با دانش آموزان در خارج از کلاس و مدرسه یعنی اگر به صورت اتفاقی دانش آموزان  خود را در خیابان دیدید خیلی گرم با او احوالپرس کنید
    دوم : سعی کنید در سلام کردن پیش قدم باشید و اگر دانش آموزان  شما را سلام کردند با نهایت انرژی پاسخ آنان را بدهید. زمانی که من وارد مدرسه می شدم هر دانش آموزی که من را میدید بلند و با انرژی می گفت آقا سلام . یک روز با یکی از همکاران وارد مدرسه  شدم و طبق معمول بچه ها خیلی پر انرژری به من سلام کردند ،همکارم گفت آقای حافظی نژاد مثل اینکه بچه ها خیلی دوستت دارن ها … ! من گفتم شاید ولی اگر شما هم جواب سلام بچه ها را با لبخند و با انرژی بدهی مطمئنا آنها هم همینطوری به شما سلام خواهند کرد.

     «همانقدر که فکر میکنید سزاوارید دانش آموزان به شما احترام بگذارند به آنها احترام بگذارید»

اگر فکر می کنید زیادی مهربان هستید مقاله ی سه اشتباه خطرناک که معلم مهربان مرتکب می شود را بخوانید.

 
راهکار پنجم: اشراف اطلاعاتی داشته باشید

شما باید اطلاعات کافی از دانش آموزان خودتون داشته باشید.

    اول از همه اسم اون ها رو بلد باشید. واقعا مدیریت کلاسی که اسم دانش آموزان رو بلد نباشید خیلی سخته .شما رو دعوت می کنم که مقاله ی چگونه اسم افراد را به خاطر بسپاریم  رو در سایت روش تدریس مطالعه کنید.
    گروه های دوستی بچه ها رو بشناسید.این کار معجزه می کنه و شما رو خیلی سریع به مقصد میرسونه . معمولا در بین دانش آموزان به ویژه نوجوانان گروه های دوستی ویژگی های شخصیتی مشابهی دارند . یعنی الگو های رفتاری اونها شبیه یه یکدیگر است . در گروه های دوستی افراطی نوجوانان اصلا به رفتار خودشان فکر نمی کنند و حاضرند برای تبعیت از گروه هر کاری انجام دهند . درست مثل توپ هایی  سنگی که با یک نخ به هم وصل شده باشند اگر یکی از آنها داخال چاه بیافتد معمولا سایرین هم به داخل چاه می روند. پس اطلاع داشتن از گروه های دوستی به مدیریت ما خیلی کمک می کند
    داشتن اطلاعات از زندگی بیرون از مدرسه دانش آموز است در این رابطه در مقاله ی آیا نیاز است از زندگی شخصی دانش آموزان باخبر باشیم؟ به طور مفصل به این مقوله پرداخته شده است . اما مطمئن باشید که دانستن از شرایط زندگی دانش آموز به اقتدار ما کمک می کند.البته خیلی باید مراقب بود که در این زمینه افراط نشود. مطمئنا اگر دانش آموز حس کند که همه جا تحت نظر است ، حس خوبی در مدرسه نخواهد داشت

 

راهکار ششم :وضع ظاهری مناسبی داشته باشیم

تصور کنید یک معلم آقا با یک پیراهن بسیار چروک و کثیف که نصفش هم از داخل شلوار بیرون زده ، با یک شلوار پراز خاک  و کفش های پاره و کثیف وارد کلاس بشود. مطمئنا برای اینکه خودش رو با اقتدار نشون بده کار بسیار سختی خواهد داشت دقت کنید اولین چیزی که افراد از شما می بینندو طبق اون شما رو قضاوت می کنند پوشش شماست.

    پیاژه می گوید انسان قبل از اینکه به  تفکر منطقی و انتزاعی برسند در مرحله ی حسی – حرکتی قرار دارند یعنی ابزار شناختشان ازجهان حواس اوست.

خب ممکنه برخی بگن پوشش اصلا مهم نیست و بگن پس چطوریه که مهاتما گاندی تونست بایک پارچه که دور خودش مینداخت انگلیس رو از هند بیرون کنه.بله ولی باور کنید که پارچه مهاتما گاندی تمیز بود. و آن پوشش برای مردم هند پذیرفته شده بود.اکنون هم ما معلمان عزیزی داریم که در منطقه ی خودشون با لباس ترکمنی ،‌کردی ، لری و سیستانی سرکلاس میرن و اتفاقا خیلی هم خوش تیپ هستن و خیلی هم مقتدر و دانش آموزان هم آن ها را دوست دارند پس سعی کنید همیشه بوی خوش بدین، لباس تمیز بپوشین و با وقار باشید

 

راهکار هفتم: به موقع و ودرست تصمیم بگیرید

به عنوان مثال یک معلم مقتدر می توانید خیلی سریع  دستور توقف رفتار بی ارتباط با تکلیف را بدهد بیش از اینکه این رفتار نظم کلاس را به هم بزند .تصمیم گیری درست در زمنیه تنبیه و تشویق بحث مفصلی است که بزودی مقاله ای در این زمینه در سایت روش تدریس قرار خواهد گرفت

 

راهکار هشتم: به شغل خودتان افتخار کنید

اگر حس بدی نسبت به شغل معلمی داشته باشید ، تمرکز فکری لازم رو نخواهید داشت ، زود عصبی می شوید و همیشه به دنبال فرار از تدریس خواهید بود.با خودتان بگویید من معلم هستم و به شغل خودم افتخار می کنم.

محمد حافظی نژاد ـ سایت روش تدریس