تمرکز، توانایی هدایت کردن فکر (بخش اول)

مهم نیست که زیست شناسی می خوانید و یا منچ بازی می کنید،
فقط باید روی کاری که انجام می دهید متمرکز شده و از حواس پرتی جلوگیری کنید.

همه ما در مواقعی توانایی متمرکز شدن کامل را داریم، به مواقعی فکر کنید که مثلا در هنگام بازی که از آن لذت می بردید باخته اید و یا غرق یک فیلم، مسابقه یا موسیقی بوده اید. در آن هنگام به موضوع تمرکز کامل داشته اید و یا به اصطلاح غرق آن موضوع شده بودید.
اما در مواقع دیگر،
    فکر شما دائم از یک موضوع به موضوع دیگر می پرد.
    نگرانی های فکری شما حواستان را پرت می کند.
    قبل از اینکه متوجه شوید می بینید که حواستان به یک موضوع خارجی منعطف شده است.
    مطالبی که مطالعه می کنید کسل کننده، سخت و یا شما هیچ علاقه ای به آن ندارید.

نکاتی که در این نوشته مطرح می شود می توانند برای رفع این مشکلات به شما کمک کند که شامل موارد زیر می شود:
    چیزهایی که در هنگام مطالعه می توانید کنترل کنید.
    تمرینهایی برای تقویت تمرکز.

چیزهایی که در هنگام مطالعه می توانید کنترل کنید:

    "من اینجا مطالعه می کنم"
    یک مکان، صندلی، میز و محیط مخصوص به مطالعه داشته باشید.
    تلفن و موبایل را از خود دور کنید.
    با خودتان تعهد کنید(حتی امضا کنید) که حواستان پرت نمی شود.
    اگر دوست دارید در هنگام مطالعه موزیک گوش کنید، اشکالی ندارد، اما فقط تا هنگامی که باعث حواس پرتی شما نشود.(مطالعات در مورد مفید بودن یا نبودن موسیقی در هنگام مطالعه تاکنون بی نتیجه بوده است)
    مطالعه را به یک عادت تبدیل کرده و به یک برنامه موثر مطالعه پایبند باشید.
    مطالعه تان را با سطح انرژی درونی تان (روزانه، شبانه) تطبیق دهید.
    راهنمای ما در مورد برنامه ریزی و تعیین اهداف را مطالعه کنید.
    متمرکز شدن
    قبل از شروع به مطالعه چند دقیقه وقت را به تعیین اهداف و آنچه برای رسیدن به آن نیاز دارید اختصاص داده و به یک استراتژی کلی برای تحقق آن فکر کنید.
    مشوق ها
    اگر لازم بود برای انجام موفقیت آمیز کارتان یک تشویق در نظر بگیرید،
    مثلا تماس با دوستتان، خوردن چیزی و یا پیاده روی و گردش.
    برای پروژه های خاص مثل مرور جزوات ترم، پروژه های طراحی و غیره یک تشویق خاص در نظر بگیرید.
    موضوعات مطالعه را عوض کنید
    برای ایجاد تنوع در کار، موضوع مطالعه را هر یک یا دو ساعت عوض کنید.
    فعالیتهای مطالعه تان را تغییر دهید
    مطالعه تان را فعال تر کنید، هر چه در هنگام مطالعه فعال تر باشید مطالعه بهتری خواهید داشت.
    از خودتان بپرسید "چطوری می توانم در هنگام مطالعه فعال تر باشم؟" شاید مطالعه گروهی بهترین راه حل باشد؟ و یا سوال سازی در هنگام مطالعه؟
    اگر باید مطالب زیادی را مطالعه کنید روش SQ3R را امتحان کنید.
    از معلمتان در مورد شیوه های بهتر یادگیری سوال کنید. یک بار دیگر فراموش نکنید که هر چه در هنگام مطالعه فعال تر باشید، بهتر یاد می گیرید.
    وقت‌های استراحت منظم مناسب خودتان در نظر بگیرید
    موقع استراحت یک کار متفاوت انجام دهید، مثلا اگر نشسته بودید قدم بزنید و به یک مکان دیگر بروید.
    جایزه بدهید
    وقتی کاری را به اتمام رساندید به خودتان جایزه بدهید.

تمرینهایی برای تقویت تمرکز

    پس از چند روز از انجام این تمرینات، باید نتایج آن قابل توجه باشد.
    اما مثل هر تمرین دیگری، بالا و پایین و سطح های مختلف دارد.
    این تمرینات برای سایر فعالیت های شما هم موثر خواهد بود.

الان اینجا باش
این روش ساده اما کلیدی بسیار موثر است.
وقتی متوجه شدید فکرتان منحرف شده است، به خودتان بگویید

"الان اینجا باش"
و به آرامی توجه خودتان را به موضوعی که می خواهید برگردانید.

به عنوان مثال:
شما دارید مطالعه می کنید و ناگهان متوجه می شوید که حواس شما به سایر تکالیفتان، به یک خاطره و یا به این واقعیت که گرسنه هستید پرت می شود. در این هنگام به خود بگویید

"الان اینجا باش"
و به آرامی با نگاه کردن به سوالات، خلاصه برداری ها، نقشه‌های فکری، عناوین مطالب و غیره تمرکز خود را به موضوع مطالعه برگردانید و هر قدر که ممکن است آن را حفظ کنید.

اگر دوباره فکرتان منحرف شد، با خود بگویید
"الان اینجا باش"
و به آرامی توجه خودتان را به موضوع برگردانید و این تمرین را مرتبا تکرار کنید، مطمئن باشید که جواب می دهد!

سعی نکنید یک فکر خاص را از ذهنتان بیرون نگه دارید. مثلا همینطور که نشسته اید سعی کنید به هیچ وجه در مورد کلوچه فکر نکنید. در این هنگام در ذهن خود احتمالا این فکر تکرار می شود که "من نباید در مورد کلوچه فکر کنم، من نباید در مورد کلوچه فکر کنم..." و این باعث می شود تا این فکر برگردد.
وقتی شما سعی می کنید که در مورد یک چیز خاص فکر نکنید باعث می شود تا آن فکر برگردد. بهتر است به جای این کار توجه خود را به موضوع اصلی منعطف کنید.

شاید لازم باشد تا این تمرین را صدها بار در هفته انجام دهید. به تدریج شما متوجه می شوید که بازه های زمانی بین مواقعی که فکرتان منحرف می شود هر چند روز یکبار بیشتر و بیشتر می شود. به همین خاطر بردبار باشید و به این تمرین ادامه دهید. پس از مدتی نتیجه آن شما را شگفت زده خواهد کرد.

سعی نکنید دائما در مورد پیشرفت خود قضاوت کنید. همین که تمرین را مرتبا انجام می دهید به این معنی است که در مسیر صحیح قرار گرفته اید و می توانید به خود بگویید که کار لازم را انجام داده اید. تمرینات برای اینکه نتیجه خود را نشان دهند به زمان احتیاج دارند و البته به دلیل اینکه ذهن هیچوقت وضعیت ثابتی ندارد، نتیجه تمرینات دچار افت و خیزهای زیادی می شود.

ادامه دارد ...

منبع:سایت مهارت های یادگیری و مطالعه